Freelancer worden? Dit zijn de aandachtspunten.

Freelancer worden is makkelijker dan je denkt. Je hoeft niet te denken aan zaken als personeel en een ruim kantoor. In veel branches kun je ook prima aan de slag als freelancer en jouw producten of diensten zelf verhuren. Maar waarmee moet je als zzp'er zoal rekening houden? Met de tips in deze checklist maak je een vliegende start.

1. Hoe word ik freelancer?

Een groot voordeel van starten als freelancer is dat je hiervoor officieel in principe vrij weinig hoeft te regelen. Een inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) is vaak al voldoende.

De populairste rechtsvorm onder zzp'ers is de eenmanszaak - 'freelance' op zich is namelijk geen erkende ondernemingsvorm - al loont het soms om andere rechtsvormen niet zomaar uit te sluiten en ook goed te kijken naar de overige opties, zoals een besloten vennootschap (bv) of coöperatie.

Als jouw bedrijf eenmaal geregistreerd staat in het Handelsregister, zal de KvK jouw gegevens automatisch doorgeven aan de Belastingdienst. Wanneer je btw-plichtig bent, ontvang je van de fiscus vervolgens een btw-nummer.

Daarnaast is het slim om na te denken over hoe je straks wilt werken. Ga je vanuit huis werken, op locatie bij de opdrachtgever of kies je voor een flexwerkplek? Moet je vaak zakelijke relaties thuis ontvangen? Dan is het huren of kopen van een bedrijfspand op den duur een slimme keuze.

Zorg tot slot voor een overzichtelijke administratie. Houd jouw zakelijke en privé-administratie vanaf het begin gescheiden door een zakelijke rekening te openen en overweeg - als je geen enorme held bent met cijfers en fiscale regeltjes - om deze uit te besteden.

2. Moet ik een modelovereenkomst opstellen?

Op 1 mei 2016 kwam de VAR-verklaring, waarmee zzp'ers en opdrachtgevers voorheen voor de Belastingdienst vaststelden dat zij geen dienstverband wilden aangaan, definitief te vervallen. De VAR werd toen vervangen door een nieuw systeem van modelovereenkomsten dat schijnzelfstandigheid beter moest tegengaan. 

Het grote verschil met de VAR is dat door deze wetswijziging niet alleen meer de zelfstandige professional, maar ook zijn opdrachtgever het risico loopt op een naheffing.

Minister Koolmees van sociale zaken wil dat de wet DBA en de modelovereenkomst vanaf 2020 plaats maken voor deze webmodule.

3. Hoe kom ik aan opdrachtgevers?

Als freelancer moet je zelf actief op zoek gaan naar klanten en opdrachtgevers. Dit kun je doen door zowel online als offline contact te leggen met interessante relaties, netwerkbijeenkomsten of startersdagen te bezoeken en door acquisitie (bijvoorbeeld via cold calling) te plegen.

Ook het (laten) maken van een mooie zakelijke website en investeren in marketing is een goede manier om jouw bedrijf bij een grote(re) doelgroep onder de aandacht te brengen, terwijl het in sommige sectoren gebruikelijker kan zijn om je in te schrijven bij bemiddelingsbureaus.

4. Kom ik in aanmerking voor fiscale voordelen?

in tegenstelling tot wat veel mensen denken, heb je als zelfstandig ondernemer niet automatisch recht op belastingvoordeel. Je moet namelijk door de belastingdienst worden gezien als ondernemer. Dit is niet hetzelfde als ondernemer zijn voor de btw.

Een van de voorwaarden is dat je voldoende uren aan de onderneming besteedt. Dit urencriterium stelt dat je op jaarbasis 1225 uur, gemiddeld 24 uur per week aan het werk moet zijn voor je bedrijf. Alleen dan kun je voor de inkomstenbelasting in de meeste gevallen gebruikmaken van voordelige fiscale regelingen, zoals de zelfstandigen- en startersaftrek.

Drie werkdagen per week lijkt misschien best veel, maar weet dat je voor het urencriterium meer mag meerekenen dan alleen de gewerkte uren voor een klant. Zo kan bijvoorbeeld ook het opstellen van facturen of het plegen van acquisitie worden meegeteld.

Of je de boekhouding straks zelfstandig wilt gaan bijhouden of liever uitbesteedt, is iets wat je zelf zult moeten beslissen.

Een freelance accountant of freelance journalist zal op dit gebied waarschijnlijk prima zijn eigen boontjes kunnen doppen, terwijl het bijwerken van de administratie voor een ander een behoorlijk ingewikkelde en tijdrovende klus kan zijn. Een professional jouw boekhouding laten doen kost in eerste instantie geld, maar kan uiteindelijk ook veel fiscaal voordeel opleveren.

5. Hoe zit het met verzekeringen en pensioen?

Je hebt vast al eens gehoord dat ondernemers hun eigen verzekeringen en pensioen moeten regelen, omdat zij geen werkgever hebben die dit automatisch voor hen regelt. Welke verzekeringen belangrijk zijn voor jou om af te sluiten, zal per freelancer verschillen.

Een zelfstandig opererende advocaat loopt doorgaans immers andere risico's dan een freelance vormgever of bouwvakker. Dan is er nog het pensioen. Als je ervoor kiest om voor jouw oude dag niet actief iets te regelen, heb je straks alleen recht op AOW. Dat is veruit voor de meeste huishoudens vaak niet voldoende, vandaar dat veel freelancers wel proberen om aanvullend pensioen op te bouwen.

Dit kan op meerdere manieren. Zo kun je een lijfrenteverzekering afsluiten, geld opzij zetten via de Fiscale Oudedagreserve (FOR) of - heel ouderwets - iedere maand een vast bedrag storten op een aparte spaarrekening.